Het departement Charente-Maritime in de regio Nouvelle-Aquitaine trekt ieder jaar honderdduizenden toeristen. Het zijn vooral de stranden die grote aantrekkingskracht uitoefenen. Toch is er nog zo veel meer te zien dan alleen de zon en de zee.
De oude hoofdplaats van de Charente-Maritime is Saintes, gelegen aan de rivier de Charente. Haar geschiedenis gaat terug tot in de eerste eeuw na Christus, toen de Romeinen hier Mediolanum Santonum stichtten. Als eindpunt van de weg Lyon-Saintes groeide het uit tot een belangrijke stad, die veel volk trok. Brood en spelen vertaalden zich hier in welvaart, en in een groot amfitheater voor gladiatoren- en stierengevechten. De overgebleven restanten zijn een bezoekje zeker waard, want ze geven een goed beeld hoe het er in de eerste eeuwen na Christus uitzag.
De necropolis ernaast doet je pijnlijk beseffen dat hier ménsen gedood werden ter vermaakt. In diezelfde tijd liet Caius Julius Rufus, een welvarende burger, een triomfboog bouwen op de brug over de Charente, ter ere van keizer Tiberius en zijn adoptiezoon Germanicus. Dankzij de inspanning van schrijver en archeoloog Prosper Mérimée staat de Boog van Germanicus nog altijd in Saintes te pronken. De triomfboog vormt een goed vertrekpunt voor een stadswandeling, die kan leiden langs de andere restanten uit de Gallo-Romeinse tijd: de wallen, de thermen en het aquaduct. Ook de kathedraal Saint-Pierre en de abbaye aux Dames mogen niet in je wandeling ontbreken – en laat je tot slot verrassen in de kleine straatje van le vieux centre, vol winkeltjes en restaurantjes, waar de vermoeide wandelaar kan uitrusten.
Na de Romeinse tijd boette Saintes aan belang in ten gunste van La Rochelle, de huidige departementshoofdstad met zijn twee dikke torens aan de ingang van de oude haven. Ze werden in de veertiende eeuw gebouwd, ter verdediging van de stad. Op de zuidelijke over verscheen de tour Saint-Nicolas, vernoemd naar de schutspatroon van de vissers, en daartegenover de tour de la Chaîne, voorzien van een dikke ketting, die ’s nachts tussen beide torens werd gespannen om te verhinderen dat vijandelijke schepen de haven binnenvoeren.
Iets buiten de haven bouwde men in de vijftiende eeuw de tour de la Lanterne, een sierlijk toren in flamboyant gotische stijl. Die toren diende oorspronkelijk als vuurtoren, en in de 17e eeuw werd hij als gevangenis in gebruik genomen. Het bijzondere aan deze toren is dat je er nog altijd de graffiti van de gevangenen uit de 17e en 18e eeuw aantreft. Gezien de teksten zaten er ook Nederlanders tussen.
Het is onmogelijk iets van La Rochelle te begrijpen zonder enige kennis van haar geschiedenis. La Rochelle is het symbool van onafhankelijkheid. Hier meerden in de 16e eeuw schepen uit de Nieuwe Wereld aan, en maakte de bevolking kennis van andere gebruiken en gewoonten. Geen wonder dat de Hugenoten na de Bartholomeusnacht in 1572 naar La Rochelle vluchtte. Deze protestantse bevolking durfde het hoofd te bieden aan de Franse koning. Tot driemaal toe werd de stad daarom door de koninklijke legers van de buitenwereld afgesneden.
Twee keer wist de bevolking de aanval te weerstaan, door zich te bevoorraden over zee. Maar de derde keer, in 1627, bedacht kardinaal Richelieu, raadsman van de koning, een list. Hij liet een dijk aanleggen in de oceaan, net buiten het schootsveld van de kanonnen die op de dikke toren opgesteld stonden. Zodoende belemmerde hij de bevoorrading over zee. Na ongeveer een jaar was de bevolking door honger gedecimeerd en gaf de stad zich over. Ter herinnering heeft men een kleine rotonde toren in zee gebouwd, de tour Richelieu, daar waar eens de dijk was.
In de tour Saint-Nicolas vind je twee landkaarten waarop de belegering staat afgebeeld. Als je na bestudering van deze kaarten even later naar buiten stapt op de omloop met kantelen, dan ontwaar je de tour Richelieu. Je kunt dan zelf de afstand inschatten die de kanonnen niet konden overbruggen.
Natuurlijk is La Rochelle meer dan historie. De stad is erin geslaagd haar historisch erfgoed en de verworvenheden van de moderne tijd op een natuurlijk manier met elkaar te combineren. De boogjes uit de 19e eeuw die de straatverkopers moesten beschutten tegen regen, kou en zon zijn goeddeels afgebroken, maar een paar mochten ter herinnering blijven staan en geven nu charme aan de binnenstad.
Het prachtige oud stadhuis staat niet ver van het moderne Aquarium, het grootste aquarium van Frankrijk, dat vanwege de veelheid en verscheidenheid van de vissen zeker een bezoek waard is. Het gele-fietsenplan voorzag al vijftien geleden in gratis fietsen, om de stad op ecologisch verantwoorde wijze te kunnen ontdekken. En de geur van oesters en algen dringt nog overal je neus binnen, net als eeuwen geleden.
Het hele artikel lezen? Lees verder in de En Route zomereditie (#176), met nog meer artikelen over de Atlantische Kust, te bestellen op de website: En Route edities bestellen.
Voormalige lerares Frans, tweede-huis-in-Frankrijk-bezitter en francofiel. Claire trekt door heel Frankrijk op zoek naar plaatsen en mensen met een bijzonder verhaal. Sinds 2013 deelt ze haar bevindingen regelmatig in En Route.
