Op het SNCF-station van Rivesaltes, nabij Perpignan, stappen we in Le Train Rouge, het rode toeristentreintje dat gemoedelijk langs het riviertje Agly via Saint-Paul-de-Fenouillet naar Axat rijdt. Het landschap glijdt traag voorbij; fruitbomen en wijngaarden vlak bij de spoorlijn in het dal van de Agly, bergen rechts en links in de verte. Sommige bergtoppen zijn bedekt met het eerste laagje sneeuw van het seizoen.
Het is begin oktober, maar toch is het weer zacht en zonnig. Een Franse dame naast me begint spontaan uitleg te geven: ‘Kijk, dat daar is een syncline,’ zegt ze. Als kind uit een vlak land dringt het maar langzaam tot me door dat haar uitleg te maken heeft met de prehistorische vorming van de bergen waarbij de aardlaag op een bepaalde manier geplooid is geraakt. Ook zijn er in die tijd heuvels en bergen van verschillende gesteentes ontstaan: schiste, kalk, graniet.
Deze diversiteit in bodemgesteldheid, geholpen door de zon en de Tramontane-wind, verklaart de veelheid aan terroirs in dit gebied, die ieder hun eigen kenmerkende smaak aan de druiven geven. De Languedoc-Roussillonwijnen zijn niet voor niets wereldberoemd. Het gebergte is overigens nog altijd in beweging. In Saint-Paul-de-Fenouillet en andere plaatsen zijn de gevolgen van een hevige aardbeving in 1996 nog steeds zichtbaar.
Credit: Claire Oostvriesland
Intussen is rechts, boven op de bergtoppen, het gedeeltelijk gerestaureerde kasteel Quéribus zichtbaar geworden. Het is een van de vele forten op les Corbières. Ze zijn hier gebouwd omdat dit gebergte tot zo’n 350 geleden de grens vormde met Spanje. Bij het Verdrag van de Pyreneeën in 1659 heeft de koning van Aragon na jaren van oorlog met koning Lodewijk XIV in ruil voor vrede afstand gedaan van het noordelijke deel van Catalonië, de Roussillon, het gebied dat nu grotendeels de oostelijke Pyreneeën vormt. Tot op de dag van vandaag is de Spaanse komaf hier zichtbaar en hoorbaar. Plaatsnaambordjes staan in twee talen aangegeven. En l’Esprit Catalan leeft nog altijd voort, ook al wordt het Catalaans niet meer op school onderwezen.
Aan de andere kant ligt in de verte Le Pic du Canigou, een heilige berg voor de Catalanen. Hij lijkt net zo dichtbij als Quéribus, maar ligt een stuk zuidelijker. Met zijn 2784 meter hoogte is hij tot aan de Middellandse Zee te zien. Net als de Olympus bij de oude Grieken spreekt zo’n hoge berg tot de verbeelding en ontstaan er vele mythen en legendes omheen. Nu is de berg vooral een must voor wandelaars en mountainbikers vol prachtige vergezichten.
Het verhaal van mijn medereizigster wordt meermaals onderbroken door het schrille geluid van de fluit die de machinist ontlokt. Met veel plezier trekt hij regelmatig aan de hendel. Hij is een van de vele vrijwilligers die het treintje gaande houden.
Ik probeer een foto van de machinist te maken, maar het treintje schudt zozeer dat het me nauwelijks lukt. Hij lacht en zegt: “Vergeet niet dat u in de TGV van Les Fenouillèdes rijdt, Le Train à Grandes Vibrations.”
Daar naderen we Saint-Paul-de-Fenouillet, de hoofdplaats van Les Fenouillèdes. Hier stappen we over op een open treintje, eveneens rood. Dankzij het mooie weer kunnen we volop genieten van het fotogenieke landschap in de prachtigste herfstkleuren.
We rijden langs tunnels en viaducten en zien schilderachtige dorpjes tegen de berghellingen tot in Axat, het eindpunt van de reis.
Bij het afscheid nemen kan mijn reisgenote het niet nalaten om nog een tip mee te geven: “Bezoek als je tijd hebt het Aquéduc d’Ansignan. Het stamt uit de Romeinse tijd en is nog altijd in gebruik. Het bijzondere ervan is dat het niet alleen een aquaduct is, maar gedeeltelijk ook een viaduct over een riviertje. De ronde bogen van het bouwwerk bieden leuke doorkijkjes.”
Wie uit is op het ontdekken van bijzondere natuur, stilte wil ervaren of gewoon lekker wil wandelen, eten en drinken, is in de oostelijke Pyreneeën aan het juiste adres. In dit departement liggen verschillende mooie, kleine dorpjes waarin het heerlijk dwalen is.
Castelnou, bijvoorbeeld, vlakbij Thuir, staat op de lijst van Les plus beaux villages de France. Hoog tegen een heuvel aangeplakt, met uitzicht op Le Canigou, de heilige berg, biedt het prachtige vergezichten, rust in oude steile straatjes en heerlijke restaurants. Het kasteel is van verre te zien, maar niet te bezichtigen.
Zowel in de hoofdplaats Perpignan als in kleine dorpjes verscholen in de bergen vind je restaurants die zich laten voorstaan op het gebruik van uitsluitend verse streekproducten, alles met zorg en liefde klaargemaakt.
Dat hebben wij ervaren in de Auberge du Cellier in Montner. In dit kleine plaatsje kookt Pierre Louis Marin de sterren van de hemel tegen een heel schappelijke prijs. Tot vorig jaar had hij ook daadwerkelijk een Michelinster, maar daar heeft hij afstand van gedaan. De druk om steeds maar weer te voldoen aan de eisen van de inspecteurs ging ten koste van zijn plezier in het contact met zijn klanten.
Deze sympathieke man loopt nu ontspannen door zijn zaak, maakt een praatje aan elke tafel en poseert zelfs voor een foto. Uit de keuken komen gerechten die nog altijd een Michelinster waardig zijn.
La Découverte in de Rue de l’École in Perpignan noemt zich een ‘Restaurant Bistronomique’. Het heeft wel iets weg van een onopvallende bistro in een onopvallende straat. Je zou er zomaar aan voorbij lopen. Maar de gerechten die de jonge Fabien Gamber je voorschotelt, zijn voortreffelijk. En niet alleen tong- maar ook oogstrelend. Stuk voor stuk kleine kunstwerkjes.
Het hele artikel lezen? Lees dan verder in de En Route voorjaarseditie 2023 (#179), met nog meer aandacht voor La France Catalane, te bestellen op de website: En Route edities bestellen.
Voormalige lerares Frans, tweede-huis-in-Frankrijk-bezitter en francofiel. Claire trekt door heel Frankrijk op zoek naar plaatsen en mensen met een bijzonder verhaal. Sinds 2013 deelt ze haar bevindingen regelmatig in En Route.
