Verborgen charme van de Creuse

‘Wáár gaan jullie wonen, in de Creuse? Nóóit van gehoord!’ Dat was een veelgehoorde reactie toen ik eind jaren zeventig met mijn ouders naar departement 23 emigreerde. Het lag immers niet op de route naar populaire gebieden in het Zuiden, waardoor de streek voor de meeste Nederlanders nog terra incognita was. En dat terwijl er zo veel moois te zien en te ontdekken is.

Dat de Creuse nog zo volstrekt onbekend was, kwam vooral omdat de grote snelwegen eromheen liepen. Vanaf Vierzon volgde je een eindeloze route nationale die als een lang lint over de heuvels lag. Pas eind jaren tachtig werden de snelwegen geopend die het gebied ontsloten. Toen woonden wij er niet meer, maar sinds 2019 rijden we om de paar maanden in negen à tien uur vanaf Amsterdam naar ons vakantiehuis dat zich in de driehoek Guéret – Evaux-les-Bains – Aubusson bevindt.

Terug in de tijd

Aan de voet van het Plateau de Millevaches ligt een streek waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Boerderijen van graniet, weilanden omringd door eikenbomen, beboste heuvels en hier en daar een glinsterend meer. Kleine dorpjes met half gesloten luiken, oude mannetjes op bankjes met een alpinopetje, sigaret in de mondhoek. Vrouwen in gebloemd schort in de deuropening, leunend op een bezem. Aan de toog van het plaatselijke café wordt pastis verdund met water. In een hoek hangt een televisie waarop non-stop het nieuws of een voetbalwedstrijd gevolgd kan worden. Kinderen rennen binnen voor een Chupa Chups of een Carambar. Een paar mannen fluiten naar een jonge vrouw die langsloopt met een verse baguette in haar boodschappenmand.

Leegloop

Nee wacht, dat beeld klopt niet helemaal. De meeste jonge mensen zijn naar de grote stad getrokken. Het dorpsschooltje is gesloten. De boulangerie is verdwenen. Het café is verbouwd tot vakantiehuis of staat leeg. De luxaflex hangt scheef, de verf van de kozijnen bladdert af. Steeds minder mensen wonen en werken in het dunbevolkte departement dat deel uitmaakt van de Diagonale du Vide (zie kader). Huizen, schuren en boerderijen, al dan niet met een gat in het dak, worden hier voor een habbekrats verkocht. Ondanks de leegloop is de Creuse toch verrassend levendig. Er is voldoende te doen en te beleven, zeker voor liefhebbers van rust en ruimte zeker.