Naar de Auvergne, het groene hart van Frankrijk, ga je voor de natuur. Om er te wandelen of te fietsen door het vulkaanlandschap, misschien om te kanoën op de Allier of om te skiën op de Mont-Dore. Maar niet direct voor een stedentrip naar bijvoorbeeld Clermont-Ferrand, die bruisende studentenstad met zo’n respectabel verleden. Toen ik las dat de stad zich kandidaat stelt als Culturele Hoofdstad van Europe voor 2028 werd ik toch nieuwsgierig.
Nadat ik op de autoroute ben afgeslagen zie ik de stad al liggen, met daar hoog bovenuit torenend de Notre Dame de l’Assumption. Dat die enorme kathedraal hier staat is geen toeval: Clermont-Ferrand is een knooppunt op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella. Eenmaal in de stad wandel je bijna automatisch naar deze donkere kathedraal die gebouwd is met het zwarte vulkaangesteente uit de omgeving. De bouw startte in de 13e eeuw en werd pas 600 jaar later afgerond, laat de gids van het Office de Tourisme me weten. (Terzijde, maar toch, neem vaker een gids in de hand als je voor het eerst in een Franse stad bent. Je hoort zo veel meer, je gaat zo veel meer begrijpen, het is goed voor je frans en je leert zijdelings veel over het hedendaagse Frankrijk door de ogen van die gids.)
Zo vertelt onze gids de achtergrond van een bijzondere tekst boven de ingang van de kathedraal: Le peuple français reconnaît l’existence de l’Être suprême et de l’immortalité de l’âme (Het Franse volk erkent het bestaan van het opperwezen en de onsterfelijkheid van de ziel). Die tekst is aangebracht in de jaren na de Franse Revolutie, toen het katholieke geloof op gespannen voet kwam te staan met de waarden van de Revolutie. Binnen is de kathedraal zoals die hoort te zijn: sereen en stil, een rustpunt in de drukke binnenstad. Dat geldt ook voor een andere kerk in de stad waar we even later arriveren: de 12e-eeuwse basiliek Notre-Dame-du-Port. Veel soberder maar niettemin een plaatje in z’n soort en een exemplarisch voorbeeld van een romaanse architectuur.
We gaan terug naar het levendige place de la Victoire voor een drankje op een van de vele terrasjes. Onder het toeziend oog van paus Urbanus II, wiens levensgrote standbeeld naar het oosten wijst, ter herinnering aan de aankondiging alhier van de eerste Kruistocht in 1095.
Clermont-Ferrand is veel meer dan een stad met een rijk Rooms verleden. De zichtbare geschiedenis van de stad gaat verder terug. Zo is overal de beeltenis van Vercingetorix (82-47 v.Chr) te zien. Voor veel Nederlanders en Vlamingen wellicht bekend van de strip Asterix & Obelix, maar voor Fransen de eerste Franse held die het Julius Ceasar aanzienlijk moeilijk maakte, onder meer op het slagveld van Gergovie, een heuvel even buiten de stad. Een groot beeld van de Gallische koning staat op het place de Jaude, onderaan het oude stadscentrum waar ik even later heen wandel.
Daar komen we ook langs het geboortehuis van Blaise Pascal (1623-1662), de beroemde natuurkundige die hier zijn vroege jeugd doorbracht alvorens naar Parijs te verhuizen. De door hem ontworpen eerste rekenmachine ter wereld, de ‘Pascaline’, is te zien in het Musée Henri-Lecoq.
Het hele artikel lezen? Lees verder in de En Route nazomereditie 2022 (#177). Nu in de winkel of te bestellen op En Route edities bestellen.
